دکتر رحیم چاوش اکبری

زندگینامه

رحیم چاوش اکبری زاده تبریز ۱۳۱۵، دانش آموخته دانشگاه تبریز و ترکیه و دانشگاه باکو ، عمری در دبیرستانهای تهران و دانشگاه آزاد اسلامی و … به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت و در بیش از ۵۰ کنفرانش و سمینار و همایش علمی در کشورهای مختلف منطقه شرکت جست . قریب به یکصد مقاله علمی به رشته تحریر در آورد ، حدود ۱۰ طرح پژوهشی ملی را مدیریت کرد و به انجام رساند . نزدیک به بیست کتاب منتشر ساخت … صدها شاگرد و دانشجو در مقاطع عالی تربیت کرد .

او شاعری توانا و صاحب سبک بود که به زبانهای فارسی ، ترکی و به ندرت عربی شعر می سرود . او در قالب مثنوی دارای آثاری فاخر و در خور توجه بود …. او گرچه از سر تواضع و فروتنی خود را شاگرد شهریار و گاهی شهریار ثانی می دانست اما در پار ه ای سبک ها و زمینه ها از استاد خود فرا تر رفت و به سبب آشنایی با زبانهای باستانی ایران و زبان اوستا بخشهایی از اوستا را در قالب مثنوی به نظم در آورد (حماسه اهورایی گاهان )او همچنین منظومه بزرگی به نام حماسه انسان را از آدم تا خاتم در دست سرایش داشت که اجل مهلت پایان بردنش را به وی نداد.

چاوش اکبری عشق وافر به امثال و حکم داشت و بی گمان در این رشته سر آمد روزگار خود بود ، سبک او در جمع آوری امثال سائره به استاد مسلم این فن مرحوم علی اکبر دهخدا نزدیک بود و به نوعی تکمیل کننده کارهای استادان سلف این رشته به شمار می آید . آرزو داشت که روزی پروژه عظیم امثال و حکم تطبیقی او به انجام برسد . تحقیقات او در ریشه های تاریخی امثال تقریبا بی بدیل و بی نظیر بود

به گفته خود او از کودکی عشق به قران و عشق به ایران را در وجود خویش به شکلی شورمندانه تجربه می کرد و تا پایان عمر این عشق ، انگیزه مطالعه و تحقیق و خدمت به قران و ایران شد .

چاوش اکبری مردی پر دانش ، شکیبا و با اراده بود که نامهربانی ها و فراز و نشیب روزگار خللی در عزم جزم او ایجاد نمی کرد حتی موانع و دشمنی ها و حسادت ها ، شخصیت مهربان و حمایتگر و فروتن او را متزلل نمی ساخت . همه کسانی که با او حشر و نشر داشتند او را به فروتنی ، مردم داری ، جوانمردی ، سخاوت ، خوش سخنی ، نیک محضری و وفاداری میشناختند . با اینکه دولتمند و ثروتمند نبود اما دست و دلی بخشنده و روحی غنی و بی نیاز داشت . در کار علمی فروتن و جستجو گر بود و از هر کسی چیزی می آموخت ، بارها به خاطر دارم که از یک خدمتگزار ساده ، کارگر ساختمان یا رفتگر شهری در باره مثلی که بر زبان رانده بود سوال میکرد و در مکتوبات خویش از آن شخص به عنوان معلم و آموزگار خود به نیکی یاد می کرد و قدر او را در همین دانش مختصری که به او ارزانی کرده بود پاس میداشت . تا آنجا که به خاطر دارم هیچ کس از او ، کبر و غرور ندید . همچنانکه در مجامع علمی و پژوهشی حضور می یافت و ادب علمی را رعایت میکرد با مردم کوچه وبازار نیز مراوده و حشر و نشر داشت و از همزیستی با مردم عادی لذت می برد . هنگامی که به عنوان مدیر دفتر مطالعات ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی مشغول خدمت بود تقریبا همه همکاران خود را مورد حمایت و تشویق موثر قرار میداد تا تحصیلات خود را تکمیل کنند و از هیچ گونه حمایتی در این راه دریغ نمی ورزید

رحیم چاوش اکبری عشقی فراوان به کتاب داشت به قول خودش سندرم نیاز به کتاب تا پایان عمر همراه او بود بارها و بارها شاهد بودم که وقتی در آغاز ماه حقوق دریافت می کرد و یا حق انتشار کتاب یا مقاله ای به دستش می رسید در همان روز اول بخش قابل توجهی را به خرید کتابهای تازه اختصاص میداد . استادان و محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در معاونت پژوهشی واحد ، سالها از کتابخانه شخصی او که در محل دانشگاه نگه داری میشد به رایگان استفاده می کردند

این محقق نجیب و بی ادعا در پایان عمر وصیت کرد که کتابهایش را به کتابخانه ملی تبریز هدیه کنند و خوشبختانه در زمان حیاتش و با نظارت فرزند برومندش دکتر مزدا چاوش اکبری به نیکی به انجام رسید اما صدها درد و دریغ که اهدای هزاران جلد کتاب به کتابخانه ملی تبریز مورد قدر شناسی واقع نشد و نام و نشان این مرد بزرگ در آن کتابخانه طنینی در خور نیافت.

وی سرانجام در ۲۹ خرداد سال ۱۳۹۳ ه. ش. چشم از جهان فرو بست.

کتاب ها :

۱. مهرداد نامه مجموعه ی شعر

۲. گنجینه های دانش دوره ی دو جلدی اطلاعات عمومی با همکاری دکتر سید محمود اختریان و دکتر کاظم خلخالی

۳. دیوان فائز دشتستانی تصحیح ، مقابله ، شرح و مقدمه

۴. دیوان خانم پروین اعتصامی تصحیح ، مقابله ، شرح و مقدمه

۵. دیوان ابوسعید ابوالخیر تصحیح ، مقابله ، شرح و مقدمه

۶. دیوان هاتف اصفهانی تصحیح ، مقابله ، شرح و مقدمه

۷. تذکره ی خط و خطاطان ترجمه از ترکی عثمانی

۸. دومانلی داغ منظومه ی آذری

۹. ناله ی سه تار مجموعه مقالاتی در مورد استاد شهریار

۱۰. هفت رمز فروهر بررسی تحلیلی نگاره ی فروهر

۱۱. حکیم بانوی شعر فارسی زندگی و شعر بانو پروین اعتصامی

۱۲. خنیاگر مهر ایران و آزادی زندگی و شعر عارف قزوینی

۱۳. نامه ی داستان شرح و تحقیق در امثال و حکم فارسی

۱۴. تراژدی شیخ صنعان نمایش نامه ، ترجمه از زبان آذری

۱۵. طنزهای رهی معیری شرح اشعار طنز رهی معیری

۱۶. حماسه ی اهورایی گاهان ترجمه ی منظوم اوستا

۱۷. امثال تاریخی ریشه ی تاریخی امثال فارسی

۱۸. هفت رمز نمادین فروهر بررسی تحلیلی و تطبیقی نگاره ی فروهر

مجموعه مقالات منتشره ی ایشان در نشریات : فروهر ، چیستا ، اطلاعات هفتگی ، حافظ ، میراث جاویدان ، یول ، فروغ آزادی ، عصر آزادی ، وارلیق ، مجله ی دانشکده ی ادبیات تبریز ، فصل نامه ی مطالعات آسیای میانه ، نشریات آکادمی علوم آذربایجان ، مجله ی نور لبنان ، نشریات دانشگاه آزاد اسلامی ، روزنامه ی کیهان و اطلاعات ( سالهای دهه ی ۶۰)

اهتمام در انتشار کتاب های :

یاد یاران اتر دکتر مهدی روشن ضمیر نگارش دیباچه و اهتمام در نشر

دوشاعر بزرگ اثر دکتر مهدی روشن ضمیر نگارش دیباچه و اهتمام در نشر

دیوان بیگدلی اثر پرفسور غلام حسین بیگدلی نگارش دیباچه و اهتمام در نشر

سهندیه اثر استاد شهریاربه خط دکتر جعفر حسین چی نگارش دیباچه و اهتمام در نشر

سایر کتاب های تالیف شده ایشان:

جانداران در قرآن تفسیر موضوعی قرآن کریم

چراغ دان نور ازلی تفسیر سوره ی نور

فانوس عرفان شرق بر چکاد دانش غرب تحلیل پیام به انیشتن استاد شهریار

خروس پژوهشی درباره ی نقش تاریخی خروس در اساطیر و فرهنگ ایران باستان

فرهنگ ماد خرد و بزرگ با همکاری دکتر احمد ابومحبوب

دیداری در دنیای جاودانی نمایشنامه . اجرا شده در رادیوایران پیش از انقلاب

اشعار آماده ی چاپ :

مثنوی حرزالامان

چهار باغ غزل

دیوان اشعار پارسی

دیوان اشعار آذری

آثاری که در اثر بیماری موفق به تکمیل آن نشدند :

حماسه ی انسان مثنوی منظوم مشتمل بر سی و سه سرود

فرهنگ بزرگ امثال و حکم در سه زبان بزرگ جهان اسلام (پارسی ، آذری و عربی )

ترجمه ی اشعار میرزا علی معجز شبستری از آذری به پارسی

رویاهای نمادین در شاهنامه

منابع

-------------------------------------------

- وبلاگ بیوگرافی ، ۲۵ آبان ۱۳۹۵.