یادی از طوطی ترشیزی و محبت دوست کاشمری ما آقای حسن قربانی

سلام:

     ازاعجازدنیای مجاز،دوستی های مجازی وگاه حقیقی است.دوستی ها ودیالوگ هایی که اگراین بزرگ ترین معجزه ی زمانه ی ما،نمی بودبه احتمال قریب به یقین هرگزپدیدآورنده ی این پیوندهانمی بود.

     مطلب زیر،ازدوستی ناشناخته وفرهیخته (آقای غلام رضانصراللهی)ازاصفهان است که دروبلاگ شان درمورد"طوطی ترشیزی"نگاشته اندواحتمالا به خاطرهم نامی بخشی ازوبلاگ نگارنده وپسوندتخلص شاعر،ازسراغ به عراق رسیده اند(که خوش آمدمی گویم)وکامنتی ذیل مطلبی درسال87باعنوان«ترشیز»گذاشته اندودرآن از"طبله ی غازی"حقیر،درخواست نقدونظربیش تر پیرامون"طوطی ترشیزی"کرده اند.

    حقیرنیزباتأخیروپس ازکنکاشی چندروزه درمنابع دردست رس وپرس وجوازاهل نظر،به بیش ازآن چه جناب نصراللهی دروبلاگ خویش نگاشته اندنرسیدم،به جزقولی که استادفرزانه ای به من دادندکه احتمالا ازکتاب خانه ی آستان قدس بتوان مددجست واطلاعات بیش تری دراختیارگذاشت،که قراربراین شد.

    باهمین انگیزه وبارعایت امانت واجازه ی جناب نصراللهی ،من عین نظرومطلب ایشان رادرزیرمی آورم تاشایدخوانندگان این گاه نوشت (به ویژه،پهنه ی ترشیز)بتوانندراه نماومددکارمان باشند.پیشاپیش سپاس گوی مددکاران خواهم بود.

   یادآوری این نکته خالی ازلطفی تلخ نخواهدبود،که ترشیزکهن(نونیز) شاعران واندیشمندان زیادی دردامان خودپرورش داده است،که تاکنون کاری درخور،دراین حوزه انجام نشده است.ازمهم ترین دلایل آن مهاجرت این بزرگان به دلایل خاص تاریخی به هندوافغانستان بوده است،که به تبع آن منابع پژوهشی موجودپیرامون آنان بسیاراندک است وآثارآنان عمدتادرهندبه چاپ رسیده ودرکتاب خانه های عمومی نایاب؛اگرمنابع اندکی درداخل باشد،ازغالب آنان تصحیح وتجدیدچاپ صورت نگرفته وفقط درکتاب خانه های معتبری نظیرآستان قدس شایدموجودباشد.سایرمنابعی که ازاین مفاخرنامی برده شده،نیزازمنابع خاص می باشندکه دراسته ی کارپژوهندگان متخصص است وبازهم کمیاب.

    "تاریخ کاشمر"اثراستادمحمدرضاخسروی معتبرترین کتابی است که تاکنون درباب کلیات این اقلیم نگاشته شده است،به گمان نگارنده این اثر"کتاب شناسی"جامعی است برای آنان که دل درگروپژوهش دارند،پژوهش درموردترشیزونام آورانش.

    ازاستادخسروی گفتم ،دریغم آمدیادی نکنم ازدرگذشت استادبزرگوارش"محمدقهرمان"ونیزابرازاندوه دررفتنش.

وتسلیتی به ادب دوستان؛نیزدریغی که به مناسبتی وباتدبیردوستی فرهیخته وبامیانجیگری استادخسروی قراربودبه دیدارش نایل آییم،که نابختیاری به بایگانی هزاران آرمان فروکوفته اش سپرد.شازده ی قهرمان،ازپژوهندگان وشاعران سرشناس خراسان بود.

 **************

   "کامنت جناب نصراللهی" 

 سلام آقای قربانی
از زحمتی که برای این وبلاگ می کشید تشکر می کنم. با زندگینامه شاعر توانای کاشمر طوطی ترشیزی در خدمت شما هستیم و منتظر نقد و نظر ارزشمند شما.
نقل و برداشت و استفاده از این مطلب با ذکر نام نویسنده و نام وبلاگ آزاد می باشد.

  "نشانی ومطلب ایشان پیرامون طوطی ترشیزی"

   http://www.gerdbad91.blogfa.com/(گردبادشوروجنون)

مشاهیر کاشمر ( ترشیز ) : مولانا شهاب الدین علی طوطی ترشیزی

                                                                                   نوشته :  غلامرضا نصراللهی

           مولانا شهاب الدین علی ترشیزی متخلص به  " طوطی " شاعر و طبیب ماهر قرن نهم هجری است. او در ترشیز ( کاشمر فعلی ) در خراسان به دنیا آمد و در نوجوانی به هرات رفت و به تحصیل مشغول شد. وی  پس از فراگیری ادبیات به یادگیری طب پرداخت.

          مولانا طوطی مردی خوش سیما و خوش خلق و رفیق نواز بود. در همان سال ها  قصاید و غزلیات   او  نقل مجلس شاعران هرات شد و آوازه ی  سخنوری و شعر او در هرات پیچید و به گوش ابوالقاسم بابر میرزا حاکم تیموری هرات رسید.  بابر میرزا  او را به دربار خود خواند و بسیار نواخت و مورد عنایت و تفقد خود  قرار داد. بدین  خاطر میرزا طوطی اشعاری در مدح  او سرود. همچنین  قصایدی  به  پیروی از خاقانی شروانی  و کاتبی سرود که سخت مورد توجه شاعران هرات قرار گرفت.

           وی  در سال های جوانی به بیماری گرفتار شده و در سال ۸۶۶ ه. ق. دیده از جهان فروبست و به دیار باقی شتافت.  پیکر او را در محله ی خیابان هرات  به خاک  سپردند.  امیر علیشیر نوائی وزیر مشهور دربار تیموریان  در سوگ او شعری سروده است. متاسفانه اطلاعی از دیوان اشعار طوطی ترشیزی در دست نیست و ابیات کمی از او در تذکره ها ثبت شده است.

            گویند این غزل درا در آخرین ساعات عمر سروده بود و وصیت کرده بود که بر سنگ مزارش حک کنند :

                   وفت آن شد که دل از قید هوس باز رهد

                                                                طوطی  روح  ز بیداد  قفس  باز  رهد

                   تا به کی  جور رقیب  و   ستم  یار  کشد

                                                                وقت شد کز ستم نا کس و کس باز رهد

                    به   حریم  حرم  وصل   برد  محمل  تن

                                                                 از بیابان  غم  و  بانگ  جرس باز رهد

                    طوطی روح رسد در  شکرستان وصال

                                                                  باز شاهست  ز غوغای مگس باز رهد

منابع :

1.تذکره الشعراء  دولتشاه سمرقندی  - تصحیح دکتر فاطمه علاقه صص ۸۴۱ و۸۴۲

2.تذکره مجالس النفایس صص ۱۰ و۳۱ و ۲۰۴

3.رجال حبیب السیر ص۱۵۹

4.هفت اقلیم ج2 صص ۳۰۹ و۳۱۰

5.تذکره عرفات العاشقین – تصحیح محسن ناجی نصرآبادی ج4 صص ۲۲۲۸و ۲۲۲۹

6.تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی ص۲۹۵

7.فرهنگ سخنوران ص359

برچسب‌ها: فرهنگی, پژوهشی

+ نوشته شده در چهارشنبه یکم خرداد ۱۳۹۲ ساعت 10:27 توسط حسن قربانی  | نظر بدهيد

***

وبلاگ کبوتران

http://kaboudan.blogfa.com/post/251