صحافان و جلدسازان قرن سیزدهم هجری

* ملا میر محمد صحاف از صحافان قرن سیزدهم است. از آثار او صحافی کتاب " مهمات المسلمین " تالیف میر محمد حسینی بخاری حنفی است که به شماره ۳۶۴۹۸ در کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود. توضیحات صحافی:روی نیم‌ترنج جلد، عبارت "عمل ملا میرمحمد صحاف" ضرب شده است. ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران)

* .ملا حسین صحاف باشی از صحافان کتابخانه آستان قدس رضوی در قرن سیزدهم هجری است . بدستور ركن الدوله والی خراسان و دستیاری ملاحسین صحاف باشی آستان قدس نسخه ای از " قران کریم به خط ابراهیم سلطان فرزند شاهرخ تیموری در سال ۹۲۷ ه. ق. کتابت شده بود ، وصالی و صحافی شده است. ( راهنمای گنجینه قرآن آستان قدس ص )

* سید حسن صحاف اصفهانی . اواخر قرن سیزدهم هجری . ( فهرست كتابخانه آیة الله گلپایگانی . ج.۲ ص )

* محمد صادق روشن اردستانی ( م ۱۳۰۵ ق. ) . شاعر و ادیب عارف. از نوادگان ملا محمد صادق اردستانی حکیم و عارف عصر صفوی است. از اساتید صحافی بوده و دارالخلافه خاصه در تهران به صحافی مشغول بود ( اعلام اصفهان ج ۳ ص ۴۶۵و ۴۶۶ )

* کاظم از صحافان نیمه دوم قرن سیزدهم هجری است و او به احتمال قوی ساکن اصفهان بوده است. . از آثار او جلد و صحافی کتاب " انوار الریاض " تالیف : سید محمد شهشهانی است که به شماره ۱۷۴۹۸ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تزیینات جلد: مقوایی روكش تیماج مشكی ضربی با ترنج دو سر ترنج با طرح گل و بوته و طرح كتیبه كه نام صحاف درون نقش كتیبه ها« عمل كاظم ۱۲۷۸» به شیوه سوخت ضربی كلیشه شده است . ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی ایران. ج.۴۹ ص ) اثر دیگر او جلد و صحافی کتاب " کلیات سعدی " است که به شماره ۱۸۵۸۱ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تز ئینات جلد:مقوایی رویه تیماج قهوه‌ای روشن ضربی با ترنج ودوسرترنج که در سرترنج های کتیبه‌ای نام صحاف « عمل کاظم» کلیشه شده باجدول وحاشیه منگنه. :توضیحات صحافی:نام صحاف در سرترنج کتیبه‌ای کلیشه شده « عمل کاظم، به‌تاریخ ۱۲۸۷» سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران )

* محمد صحاف از صحافان اوایل قرن سیزدهم هجری است. از آثار وی صحافی کتاب " شرح الکافیه " است و مهر او در این نسخه « عمل ظریف محمد صحاف ۱۲۱۷ » مشهود است . ( فهرست نسخه ‌های خطی كتابخانه آستان مقدس حضرت معصومه (ع) . ج.۱ ص )

* ملا عبدالقادر صحاف . از آثار او صحافی کتاب " یوسف و زلیخا " جامی است و جلد آن كاغذی با مقوا به رنگ زیتونی، طرف اول جلد كمابیش از بین رفته ولی طرف دوم سالم است. دارای ترنج و سرترنج قهوه ای و مجدول،‌ ضربی،‌عطف و لبه: تیماج قهوه ای و گوشه ها: تیماج یشمی و در سرترنج عبارتی بدین صورت نوشته شده است: «عمل ملا عبدالقادر صحاف ۱۲۲۸ ق» این نسخه در کتابخانه انستیتیو ككلیدرزه تفلیس وجود دارد. ( فهرست تفصیلی نسخ خطی فارسی انستیتو ككلیدزه تفلیس. ج.۲ ص ) وی همچنین کتاب " ترجمه الاثنی عشریه فی الصلوه " تالیف : محمد بن محب علی تبریزی را صحافی و تجلید کرده و به شماره ۱۸۸۲۷/۲ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی وجود دارد. نوع و تزیینات جلد: تیماج قرمز با روكش كاغذ سبز،دارای ترنج و سرترنج،‌ نقش سر ترنج «عمل عبدالقادر صحاف» آستر كاغذ ابر و باد. ( فهرست مجلس ج ۵۱ )

*محمد صحاف ابن حاجی حسن ( ز ۱۲۴۳ ق. ) ؛ از صحافان قرن سیزدهم هجری است. و در ۱۲۴۳ کتابت نسخه ای از قرآن کریم را کامل کرده است. ( فهرست كتب خطی كتابخانه عمومی فرهنگ و هنر مشهد ص )

* ملا محمد ذاکر صحاف . از آثار او جلد و صحافی کتاب " مواهب علیّه " واعظ کاشفی است این جلد مقوایی روكش كاغذ سبز سیر براق عطف و سجاف دور تیماج سرخ ضربی دارای ترنج سرخ ، سرترنج زرین كه نام صحاف درون آن كلیشه شده به نام « عمل ملا محمد ذاكر صحاف ، ۱۲۵۸ " ، حاشیه منگنه اندرون جلد كاغذ نخودی . این نسخه در ( فهرست نسخه های خطی فارسی كتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه ص )

* میرزا نعمت صحاف از صحافان قرن سیزدهم هجری است . وی کتاب " نزهه الارواح " تالیف : امیر حسین بن امیر عالم استرآبادی ( تاریخ کتابت ۱۲۳۵ ه. ق. ) صحافی کرده است .‌ بامهر كنده صحاف«عمل میرزا نعمت صحاف». ( فهرست نسخه های خطی فارسی پاكستان . ج.۳ ص )

* عباسعلی اصفهانی ، صحاف . اواسط قرن سیزدهم هجری. ( فهرست عكسی دائرة المعارف بزرگ اسلامی . ج.۱ ص )

* محمد حسن صحاف ( ز ۱۲۷۸ ق. ) ساکن تهران. بانی چاپ سنگی " زبده التصانیف " ( فهرست آستانه حضرت معصومه ص )

* لایق صحاف ؛ از صحافان ماوراء النهر در قرن سیزدهم هجری. از آثار او صحافی " الحقائق و الدقائق " تالیف : ابوالفضل احمد رومی ، جلد ماوراء النهری، با نام صحاف كه روی جلد نقش شده «عمل ... لایق صحاف» ( فهرست نسخه های خطی فارسی دانشگاه پنجاب لاهور (مجموعه های آزاد، پیرزاده، شیرانی، كیفی و عمومی) . ج.۱ ص )

* ملا میرزا غنی صحاف. از آثار او جلد و صحافی " منطق الطیر " عطار ، موجود به شماره (O Nov. ۴۴۴ (Zn. ۴۲۶ در دانشگاه اوپسلای سوئد . جلد با مشخصات مقوای ضخیم عطف چرمی ، مندرس ،‌ضربی ،‌رویه چند جدول سرخ و مشكی و سبز با ترنج و سرترنج منقش در سرترنج مهر :‌« عمل ملا میرزا غنی صحاف ۱۲۳۴» ( فهرست كتابهای خطی فارسی در كتابخانه دانشگاه اوپسالا ص ) همچنین وی " تفسیر چرخی " تالیف : یعقوب بن عثمان چرخی را صحافی تجلید کرده که به شماره B-۲۲۴۸ در کتابخانه فرهنگستان علوم روسیه در سن پترزبورگ وجود دارد. . ( فهرست توصیفی نسخه های خطی فارسی انستیتو شرق شناسی سن پترزبورگ. ج.۱۱ ص )

* عبدالغفور صحاف . از آثار او جلد و صحافی کتاب " مسلک المتقین " در حدود ۱۲۱۰ ق. است . این جلد مقوایی ، روکش کاغذی روغنی قرمز ، ترنج و سر ترنج با نقش گل و بوته ضربی ، عطف تیماج مشکی ، سجاف تیماج زرشکی ، آستر کاغذی ، ترنج و لچک و کتیبه با نقش گل و بو ته و دوسر ترنج که عبارت « عمل عبدالغنی بن محمد عالم صحاف » در آن ضرب شده است. این کتاب در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران )

* ملا میر صحاف ، از صحافان هندی علاقمند ادبیات فارسی در اوایل قرن سیزدهم هجری . روی جلد كوبیده:«عمل ملا میر صحاف ۱۲۰۷» ( فهرست نسخه های خطی فارسی پاكستان . ج.۳ ص )

* غالب علی صحاف ؛ از صحافان ساکن هند در قرن سیزدهم هجری . از آثار او : صحافی کتاب " ترجمه مهابهارات " با یادداشتی در این کتاب : " «این كتاب فیض انتساب مهابهارت دستخطی صاحب دادا صاحب معظم و مكرم دیوان برج لعل صاحب دیوان مندسور مضاف صوبه مالوا قوم كهتری كپور دیوالی، ساكن قدیم شهر كهنه دهلی مقیم حال شاهجهان آباد عرف جهان آباد دهلی، كوچه خانزمان خان میواتی، عقب نوگهره جواهریان، علاقه گذر دریبه است. و جدول این كتاب از عمل غالب علی صحاف كه در فن جدول كشی و ساخت شگرف و لاجوردی بی نظیر بود [ه] است و جناب ممدوح به شوق تمام نسخه هذا را تحریر فرموده اند و به طور سرمشق خط شكسته كه اصلاحش از مولوی محمد حیات علی صاحب مرحوم می گرفتند، زیب تسطیر نموده اند. چهارصد و هیجده ورق این كتاب هستند سوای اوراق دیباچه، نه ورق دیباچه هستند. " ( فهرست نسخه های خطی فارسی دانشگاه پنجاب لاهور (مجموعه های آزاد، پیرزاده، شیرانی، كیفی و عمومی) . ج.۱ ص )

* محمد ناصر از صحافان قرن سیزدهم هجری است. وی در سال ۱۲۵۵ ه. ق. دیوان حافظ را صحافی کرده است. ( فهرست نسخه های خطی فارسی آثار منظوم انستیتوی شرق شناسی ابوریحان ص )

* محمّد صادق بن آقا محمّد باقر صحاف ، از هنرمندان قرن سیزدهم هجری است. از اساتید برجسته صحافی اصفهان بوده و در این شهر به فعالیّت مشغول بوده است. وی در سال ۱۲۶۷ ق نسخه ای از جلد دهم «بحارالانوار» را صحافی نموده است و جلد زیبا و هنرمندانه آن را پدید آورده و «صادق بن محمّد باقر» رقم زده است. ( اعلام اصفهان ج ۳ ص ۴۳۳ )

* محمد یحیی صحاف . از صحافان قرن سیزدهم هجری است. از آثار او صحافی " یوسف و زلیخا " ی عبدالرحمن جامی است. تاریخ کتابت آن ۱۲۸۴ ق. و رقم او بر روی جلد " عمل محمد یحیی صحاف " و نوع و تزیینات جلد: كاغذی با مقوای قرمز، ضربی دارای ترنج و سرترنج ،مجدول عطف مشمعی قهوه ای لبه تیماج یشمی است . ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی عشق آباد تركمنستان ص )

* آقا(استاد آقا).وی از نقاشان دوره قاجار است که در تزیین جلد روغنی مهارت داشته است. از آثار او می‏ توان به‏ تزیین جلد چهارم کتاب الف لیله که هم ‏اکنون در کتابخانه‏ ی کاخ موزه‏ ی گلستان است،اشاره کرد.این جلد از کارهای استاد غلامعلی است که مجلس بزمی را روی‏ آن تزیین کرده و رقم سازنده نیز چنین است«به دستیاری‏ استاد کل فی الکل جان‏نثار درگاه جهان‏ پناه استاد آقا سمت اتمام پذیرفت. (

* آقا طالب. جلدساز و صحاف دوره‏ ی قاجار در زمان‏ پادشاهی فتحعلی شاه. از آثار او یک جلد قرآنی است) خط زین العابددین عبد النبی قزوینی محدث در سال 1222 کتابت و در سال 1223 هـ.ق.جلدسازی شده است. (

* ابو القاسم. نقاش و جلدساز که صاحب کارگاه(کارخانه) بوده و از آثار وی‏ تابلوی بزرگ رنگ‏ روغنی است با رقم «در کارخانه آقا ابو القاسم سنه 1272»(

* ابو القاسم موسوی حسینی. وی از صحافان قرن سیزدهم و دوران‏ فتحعلی شاه قاجار است که جلد صحیفه سجادیه ‏ای که به خط فخر الدین‏ احمد بن سلطان محمد تبریزی در سال 1087 هـ.ق. می‏ باشد، به فرمان میرزا محمد حسن مستوفی الممالک در سال 1252 ساخته است. (آتابای،ص 326 فهرست کتاب‏های دینی)، اثر دیگر وی، جلد قرآن شماره 38 کتابخانه ملک‏ است که تاریخ 1238 هـ.ق. را دارد. (

* احمد وی از نقاشان، قلمدان‏سازان و جلدسازان دوره فتحعلی شاه قاجار است.از آثار وی می‏ توان به موارد زیر اشاره کرد:

- قلمدان جنگی که تصویر جنگ چالدران بر آن نقش بسته با رقم " احمد ۱۲۱۱ "

- جلد روغنی کتاب نفیسی از کتاب‏های کتابخانه‏ ی کاخ‏ موزه گلستان که‏ تصویر مجلس شعر است با رقم " رقم داشت احمد ۱۲۳۱ "

- جلد استادانه مرقعی که در حراج پاریس به فروش رفته و تصویر آن در کاتالوگ ملی آن حراج چاپ شده با تاریخ " بتاریخ هشتم شهر شوال المکرم‏ ۱۲۳۷ ق. " (

* احمد نقاشباشی. وی از نقاشان و جلدسازان قرن سیزدهم دوره قاجار است.از آثار او جلد قرآنی است به خط تبریزی در سال 145 هـ.ق.که وی‏ در سال 1237 هـ.ق.ساخته است. احمد نقاش کاشانی.وی برادر میرزا علی اکبر نقاش بوده و قلمدان و جلد قرآن می‏ ساخته است.در جنگ جهانی اول به طرح نقش فرش روی آورده و قالی‏ هایی که با نقشه میرزا احمد بافته،بسیار نفیس است. (

* حیدر علی نقاش. جلدساز و نقاش قرن سیزدهم.از آثار او به نقل از بدری‏ آتابای جلد مرقعی است به خط حسن بن میرزاد محمدو حسینی در 1283 هـ.ق. و با نقاشی محمد باقر در 1192 هـ.ق.و محمد صادق.در این جلد پیکره شیخ‏ بهایی و میرفندرسکی نقش شده است. (

* درویش صحاف‏ باشی میرزا ابراهیم خان. وی از صحافان و مجلدان عهد قاجاری ملقب به صحاف باشی است. (

* عبد الرشید. وی از جلدسازان و رنگ و روغنی‏کاران سده‏ی سیزدهم هـ. ق.است.از آثار وی جلد لایه چینی گل و مرغی یک نسخه تذکرة الاولیاست یا رقم«عبد الرشید 1252». (

* علی.از صحافان و وراقان قرن سیزدهم که کارش جلد قرآنی است به خط ام سلمه دختر فتحعلی شاه قاجار که رقم علی و تاریخ 1241 دارد. (

* علی اشرف. از جلدسازان دوره فتحعلی شاه قاجار است که در جلد روغنی‏ استاد بوده و از جمله کارهای وی قرآنی است به اندازه نیم ورقی. (

* علیرضا بن سید محمد اسماعیل حسینی قاینی. نقاش، جلدساز و قلمدان‏ساز اوایل قرن سیزدهم ه .ق.است.برادر میرزا محمد علی خطاط می‏ باشد.از آثار این دو برادر می‏ توان به یک‏ نسخه قرآن اشاره کرد که خط و تذهیب آن‏ را انجام داده‏ اند که در کتابخانه کاخ‏ موزه‏ گلستان نگهداری می‏ شود.در دو طرف این‏ جلد تصویر عیسی(ع)و استحمام حضرت‏ مریم است و رقم دارد«رقم کمترین اقل‏ السادات علیرضا محمد اسماعیل الحسینی‏ قاینی».

همچنین جلدی با کار او با تاریخ ۱۲۷۲ ق. در مثنوی معنوی به خط برادرش سید محمد علی قاینی( تاریخ کتابت ۱۲۶۶ ق. ) دیده می‏ شود (

* غلامعلی. از جلدسازان، قلمدان‏سازان و نقاشان به‏ شمار می‏رفته است.از آثار او جلد روغنی کتاب چهارم الف‏ لیله است که بر روی آن مجلس بزمی نقاشی شده و در کتابخانه کاخ‏ موزه گلستان نگهداری می ‏شودو و رقم دارد «بدستیاری استاد کل فی الکل جان‏پناه استاد آقا سمت‏ اتمام پذیرفت العبد غلامعلی ۱۲۷۵ هـ.ق».

* فضل الله صحاف باشی ؛ . نقاش، تذهیب‏ کار و جلدساز. در عهد مظفر الدین شاه‏ می‏ زیسته و لقب صحاف‏ باشی را نیز از وی دریافت کرده است.(

* قوام الدین(میرزا آقا). از جلدسازان عهد ناصر الدین شاه قاجار است.از کارهای او جلد گل مرغی است با رقم«عمل قوام الدین میرزا آقا به جهت‏ خواجه‏ باشی»این اثر به روایت استاد کریم‏ زاده رسیده است. (

* محمد اسماعیل نقاش‏باشی.وی از نقاشان و صحفان اواخر قرن سیزدهم‏ است و جلد مثنوی نوشته شده توسط محمد حسن شریف و همچنین قرآنی که‏ به تاریخ 1279 به وسیله محمد رحیم اصفهانی نوشته شده از آثار اوست. (

* محمد جعفر لاهیجانی. صحاف و جلدساز دوره محمد شاه قاجار است. از آثار او می‏توان به جلد مفتاح الخزاین واشاره کرد که برای محمد شاه قاجار در 1254 در اصفهان و به خط عبد الله بن حاجی آقاجانی شکسته‏ نویسی شده.(

* موسی لاهیجانی. نقاش رنگ و روغن و جلدساز بوده است.در عهد فتحعلی شاه می‏ زیسته و از آثار او جلد تیموری است. روغنی گل و مرغی یک نسخه قرآن‏ است با رقم " ابو القاسم موسوی لاهیجانی فی سنة ۱۲۲۳ "

* ملا عاشورا صحاف. از صحافان زبردست قرن سیزدهم هجری از آثار او صحافی و جلد " هدیه الاعمی " تالیف : محمد حسین خباز کشمیری . نسخه شماره pac-۳۱۱/۱ کتابخانه انستیتیو ككلیدرزه تفلیس نوع و تزیینات جلد: كاغذی با مقوا به رنگ زیتونی،‌ دارای ترنج و سرترنج ، عطف و لبه: تیماج قرمز و در سرترنج نوشته شده «عمل ملا عاشور صحاف» ( فهرست تفصیلی نسخ خطی فارسی انستیتو ككلیدزه تفلیس. ج.۱ ص )

* محمد عاشور. از صحافان و جلدسازان قرن سیزدهم هـ.ق.است.از آثار او جلد " کلیات جامی " نسخه شماره ۷۸۶۰ کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران است . جلد با این مشخصات روغنی با ترنج ضربی زمینه سرخ گلها زرد در دو سوی آن در چهار جای روبروی هم نوشته شده ، عمل ملا عاشور محمد صحاف ۱۲۷۸» در درون پارچه ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه دانشگاه تهران. ج.۱۶ ص )

* محمد. از صحافان دوره ناصری است که در سال‏ ۱۲۷۵ هـ.ق.به اروپا اعزام و با شیوه‏ های جدید صحافی آشنا شده است.

* محمد یحیی صحاف . از آثار او ساختن جلد " یوسف و زلیخا " جامی در سال ۱۲۸۴ ق. است. نسخه دارای ركابه است.و در سرترنج اسم صحاف به این صورت آمده است‌:«عمل محمد یحیی صحاف» این کتاب در کتابخانه ملی عشق آباد در ترکمنستان وجود دارد. ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی عشق آباد تركمنستان ص )

* محمد شریف صحاف . از آثار او جلد و صحافی " معارج النبوه " تالیف : فضل الله بن روزبهان خنجی است . این جلد ماوراء النهری ، مقوایی رویه كاغذ سبز عطف و سجاف دور تیماج سرخ ضربی با ترنج و سرترنج نام صحاف در سرترنج ها كلیشه شده به نام « عمل محمد شریف صحاف » این نسخه در کتابخانه وزارت امور خارجه در تهران وجود دارد . ( فهرست وزارت خارجه ص )همچنین جلد و صحافی " صراط النجاه " علامه مجلسی در حدود سال جلد با این مشخصات : : مقوایی رویه كاغذ براق سبز عطف و گوشه ها تیماج سرخ ، ضربی با ترنج و سر ترنج به رنگ سرخ نام صحاف در سر ترنج ها كلیشه شده است « عمل محمد شریف صحاف » با جدول و حاشیه منگنه. موجود به شماره ۱۵۱/۱ در کتابخانه وزارت امور خارجه ( فهرست وزارت خارجه ص )

اثر دیگر وی جلد و صحافی کتاب " نزهه الارواح " تالیف : امیر حسین حسینی هروی . نسخه شماره ۲-۱/ ۳۲۵ در کتابخانه ملی عشق آباد . نسخه دارای ركابه است.و در سرترنج اسم صحاف به این صورت آمده است: " عمل محمد شریف" ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی عشق آباد تركمنستان ص )

* ملا محمد یونس صحاف ؛ از آثار او جلد و صحافی کتاب " تاریخ ادبیات ایران " است که به شماره ۳۱۸۶۶/۴ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تز ئینات جلد:لاکی، بوم مشکی، دارای ترنج به رنگ خردلی با نقوش اسلیمی ضربی و سرترنج با ضرب نام صحاف(عمل ملا محمدیونس صحاف)، سه حاشیه به قلم مشکی، عنابی و سبز با نقوش ساده ریسه‌ای و اسلیمی به رنگ زرد؛ عطف و لبه‌ها تیماج قهوه‌ای، آستر کاغذ نخودی. ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران)

ملا اسماعیل صحاف. از آثار او جلد و صحافی کتاب " شرح الفوائد العضدیه " تالیف : ملا جلال دوانی ( کتابت ۱۲۳۲ ق. ) است که به شماره ۲۷۷۰ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تزیینات جلد: مقوائی باروكش كاغذی زیتونی ، ضربی ترنج با گل و بوته سر ترنج با عبارت « عمل ملا اسماعیل صحاف » ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی ایران. ج.۱۳ ص ) همچنین جلد و صحافی " رساله عملیه " تالیف : عبدالسلام لاهوری ( تاریخ کتابت ۱۲۵۹ ق. ) موجود به شماره ۱۳۲۵۱ در کتابخانه ملی ایران. نوع و تز ئینات جلد:تیماج قهوه‌ای، ضربی، با نقش ترنج گل و بته‌دار و دو سر‌ترنج با عبارت ضربی« عمل ملا اسماعیل صحاف » به قلم نستعلیق در دو سر‌ترنج صدر و ذیل در هر دو لت جلد و با نقش زنجیره و جدول . ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران )

* ملا محمد نظر صحاف از صحافان قرن سیزدهم هجری است. از آثار او جلد و صحافی " الشافیه " ابن حاجب است که به شماره ی ۲۶۸۷۶/۱ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تز ئینات جلد: لت رو: مقوای نخودی، لت پشت: مقوایی با روکش کاغذ طرح‌دار مشکی با ترنج با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی، سرترنج با نقش «عمل ملا محمدنظر صحاف» ضربی بر زمینه زر و سرخ و مشکی، تسمه‌اندازی به قرمز، دو ردیف حاشیه ریسه‌ای به زرد، سبز و مشکی بر زمینه زرد و مشکی، جدول دور متن به زرد، سجاف تیماج قهوه‌ای، آستر کاغذ نخودی ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران )

*خواجه میر معصوم صحاف فرزند خواجه میر عبدالرحیم از صحافان قرن سیزدهم هجری است . از آثار او صحافی کتاب " تنسوقنامه ایلخانی " تالیف : خواجه نصیرالدین طوسی است . و رقم صحاف در روی جلد "عمل صحاف خواجه میر معصوم بن خواجه میرعبدالرحیم " است. ( فهرست نسخه های خطی فارسی پاكستان . ج.۲ ص ۴۲ )

* خواجه میر فاضل صحاف از صحافان قرن سیزدهم هجری است. از آثار او صحافی " بوستان سعدی در حدود ۱۲۸۲ ق. است که به شماره ۹۲۷۶ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. .نوع و تز ئینات جلد: مقوایی ، آستر کاغذ نخودی ، ترنج و سرترنج ضربی ،نقوش گل و بوته ، عطف پارچه قرمز در نیم ترنج ضرب شده «عمل خواجه میر فاضل صحاف » ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران )

* میر لطف الله ، از آثار او جلد و صحافی " قرآن کریم " است. مشخصات این جلد : روغنی فرسوده با نقوش گل و بوته زرین در زمینه مشكی و یك نوار حاشیه با گل و بوته های رنگین در زمینه قرمز. عطف میشن قهوه ای . درون نقش گلهای نرگس كم كار در زمینه سبز روی كاغذ. در ترنج وسط دو طرف جلد اشعاری در مدح پیامبر نوشته شده كه به خاطر ریزش جلد نمی توان آنها را به صورت كامل خواند اما رقم صحاف در آن مشخص است: «عمل میر لطف الله حرره سنه ۱۲۹۱» قطر: ۵/۱ ( فهرست كتابهای خطی كتابخانه ملی ملك. ج.۱۴ ص )

* محمد امین صحاف ، از صحافان زیردست اواخر قرن سیزدهم هجری است. وی کتاب " نثر اللئالی " طبرسی را در حدود ۱۲۹۳ ق. صحافی کرده است. و به شماره ۲۸۲۱/۸ در کتابخانه ملی ایران نوع و تزیینات جلد: رنگ و روغن، بوم سبز زیتونی، جداول حاشیه ای به سرخ و سیاه و سبز و زرد، ترنج و سر ترنج سوخت با گل و بوته برجسته، عبارت «عمل محمد امین صحاف» در اندرون سر ترنج، مقوایی، عطف با تیماج زرشكی، ۱۴۰*۲۴۰ ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی ایران. ج.۱۳ ص ) اثر دیگر او جلد و صحافی کتاب " انوار غیاثی در اسرار الهی " تالیف : عبدالمحمود کافی ناصر هروی است. در سرترنج اسم صحاف به این ترتیب آمده است: «عمل ملا محمد امین صحاف» دارای ركابه و تمام صفحه های كتاب مجدول به شنگرف است.( فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی عشق آباد تركمنستان ص ) همچنین وی کتاب " چهل حدیث " عبدالرحمن جامی را صحافی و تجلید کرده که به شماره ۲۸۲۱/۳ در کتابخانه ملی ایران وجود دارد. نوع و تزیینات جلد: رنگ و روغن، بوم سبز زیتونی، جداول حاشیه ای به سرخ و سیاه و سبز و زرد، ترنج و سر ترنج سوخت با گل و بوته برجسته، عبارت «عمل محمد امین صحاف» در اندرون سر ترنج، مقوایی، عطف با تیماج زرشكی، ۱۴۰*۲۴۰ ( فهرست کتابخانه ملی ج ۱۳ ص )

* محمد حسینی. وی از صحافان و جلدسازان دوره قاجار است و از آثار او می‏ توان به جلد نسخه شماره ۷۷۳۲ کتابخانه مرکزی دانشگاه اشاره کرد.

* نصوح صحاف ؛ مالک کتاب " مختصر المعانی " ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه آیة الله نجفی مرعشی . ج.۴۳ ص )

* میر ویس صحاف. کتاب " منقبت حضرت یازدهم پیر دستگیر " را صحافی کرده است . ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه رونقی ــ شهر سبز ازبكستان ص )

* ملا حسین صحاف باشی ( فهرست نسخه های خطی فارسی كتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه ص )

* محمد جعفر صحاف بن محمد باقر ؛ مالک کتاب " المصادر " ( فهرست نسخه های خطی كتابخانه آیة الله نجفی مرعشی . ج.۱۲ ص )

* محمد تقی صحاف . از آثار او جلد و صحافی کتاب " مواهب علیه " واعظ کاشفی است. مشخصات آن : جلد تیماج قهوه‌ای سوخته ، مقوائی، ترنج با نقش گل و بوته ضربی و دو سر ترنج با نقش « عمل محمد تقی صحاف » عطف تیماج قهوه‌ای روشن . ( سایت اینترنتی کتابخانه ملی ایران)